Adipik Asit (Adipic Acid)

Genel Bilgi

CAS Numarası: 124-04-9

Molekül Formülü: C₆H₁₀O₄

Molekül Ağırlığı: 146.14 g/mol

Yoğunluğu: 1.36 g/cm³

Adipik asit, bütan molekülünün 1,4-dikarboksi türevinden olan dikarboksilik asit özelliğinde bir bileşiktir. Organik yapıda bir asittir ve aynı zamanda yağ asididir. Fumarik asit ve süksinik asit gibi higroskopik özellikte olmayan bir bileşiktir.

Adipat'ın konjugat asididir. İlk olarak 1884 yılında keşfedilmiştir. En düşük asiditeye sahip asitlerden biridir ve en önemli dikarboksilik asitler arasında yer alır.

Diğer ismi hekzanedioik asit olarak adlandırılır. Çok önemli bir ara maddedir.

Hangi Kimyasallardan Üretilir?

Adipik asit üretiminde sikloheksanol ya da siklohekzanonun karışımı kullanılarak nitrik asit ile oksidasyonu ile elde edilebilir. Bunun yanında daha çevreci bir üretim yönteminde sikloheksenin hidrojen peroksit ile oksidasyonu da son zamanlarda önem kazanmıştır.

Adipik Asit (Adipic Acid) Kullanım Alanları Nerelerdir?

• Poliüretan köpük ve elastomer üretiminde kullanılarak ayakkabı sektöründe, yalıtım ürünlerinde ve mobilya sektöründe dolgu malzemeleri gibi ürünlerin imalatı için önemli bir bileşiktir.
• Polyester polioller ve plastikleştiricilerin imalatında ham madde olarak kullanılır.
• Ayakkabı tabanı imalatında yağlayıcı katkı maddesi olarak kullanılır.
• Bazı temizlik maddelerinin imalatında pH düzenleyici madde olarak kullanılır.
• Gıda sektöründe jelatin içeren gıda ürünlerinde jelleştirici olarak kullanılır.
• Kabartma tozu imalatında higroskopik olmamasından dolayı kullanılır.
• Sodyum metabisülfit ile birlikte sinerjik etkiye sahiptir. Peynir, reçel ve konserve ürünlerde etkilidir.
• Boya ve reçinelerde kimyasal direnci artırmak için kullanılır.

Nasıl Depolanır?

Depolama koşulları açısından büyük avantaj sağlamaktadır. Higroskopik olmamasından dolayı 25 kg ambalaj veya 1000 kg'lık big bag içerisinde depolanması sorun yaratmamaktadır. Oda sıcaklığında depolanabilir. Alkali kimyasallar ile uyumlu değildir. Doğrudan güneş ışığı alan alanlarda depolanmamalıdır.

Sağlığa Zararlı Mıdır?

Yetkili mercilerin izin verdiği oranlarda kullanımı güvenli kabul edilir. Bunun dışında kullanılmamalıdır. Astım riski oluşturmaktadır. Dikkatlice maske ile çalışılmalıdır. Yutulması halinde tehlikelidir. Doğrudan doktora başvurulmalıdır.

Çözünürlüğü Nasıldır?

Adipik asit su içerisinde az çözünmektedir. Etil alkol içerisinde iyi bir çözünürlüğe sahiptir. Asetik asit içerisinde çözünmez.

Fiyatlarına Etki Eden Faktörler Nelerdir?

Adipik asit fiyatları bu kimyasalın üretiminde kullanılan ham madde fiyatlarına doğrudan bağlıdır. Siklohekzan ve hidrojen peroksit fiyatları artarsa bu kimyasal bileşiğin fiyatları artacaktır.

Adipik asit satış fiyatları genellikle tonajlı satışlarda daha düşüktür. Satış miktarları 1 kg'dan 1 ton'a kadar değişebilir. Kısmi ambalaj satış fiyatları birim fiyat olarak yüksektir.